“Ivy zit daarin, hè, mam? Ze is dood, toch?” De peuter staat, voor de zoveelste keer deze week, op een stoel naar de urn van haar grote zus te kijken.
“Je moet niet ‘dood’ zeggen, je moet ‘overleden’ zeggen van papa”, zegt de kleuter.
Even kijkt de peuter heel beteuterd. “Maar dood en overleden betekenen gewoon allebei dat ze er niet is, hoor!” En daar was de kleuter het eigenlijk wel mee eens.
Het is lastig, dit soort gesprekken tussen het kleine broertje en zusje van Ivy. Kindjes zijn altijd eerlijk en ze staan er op deze leeftijd natuurlijk helemaal niet bij stil dat die laatste opmerking echt door mijn ziel snijdt.
“Dood en overleden betekenen gewoon allebei dat ze er niet is.” De woorden echoën door mijn hoofd en de daaropvolgende dagen galmt deze zin nog altijd na. De openheid van mijn kindjes confronteert me keer op keer met de rauwe realiteit van Ivy’s afwezigheid. Het gemak waarmee ze over haar afwezigheid praten, raakt me. Ze kennen haar niet, maar ze weten gewoon dat het een gemis is dat zij niet bij ons is.
Verdrietig
Op de jaardag van Ivy vroeg de kleuter: “Mama, ben je verdrietig omdat je Ivy mist?”
Ik wil er graag open over praten en dus eerlijk antwoord geven, zonder hem het gevoel te geven dat hij niet genoeg is. Het is een gevoelig jongetje…
“Ja, mama is soms wel verdrietig, omdat ze Ivy mist. Maar dat is niet altijd, want heel vaak ben ik ook te druk bezig met houden van jou, je zusje en Ivy. Dan is het verdriet en gemis er niet zo.”
Soms overvalt hun wijsheid me. Vanuit het niks zegt een van deze prachtige kindjes ineens iets wat zó raak is en wat zo enorm veel troost biedt. Zoals die keer dat de kleuter ineens zei dat hij Ivy ‘s nachts weleens ziet als hij slaapt. De volgende keer kan hij wel tegen haar zeggen dat ik er niks aan kan doen dat ze niet bij ons is.
Tijdens de zwangerschap van de kleuter heb ik mijn hoofd erover gebroken: hoe laat ik Ivy onderdeel van ons gezin zijn? Toen had ik werkelijk waar geen idee. Nu lijkt het vooralsnog vanzelf te gaan. Heel langzaam is zij niet enkel onderdeel van mij en haar vader, maar ook van haar broertje en zusje.
Ze is er niet, maar toch is ze er.
Over Joyce
Joyce de Vries (1989) werd in 2018 moeder van Ivy*, die na 24 weken geboren werd ten gevolge van cervixinsufficiëntie. Ze heeft nog twee kinderen mogen krijgen (2019 en 2020). Joyce is ondernemer en een groot liefhebber van videogames en haakwerkjes.