Zwangerschapsafbreking
De afgelopen dagen of misschien wel weken zijn er onderzoeken geweest waaruit bleek dat de baby niet gezond is. Het is ontzettend moeilijk te realiseren dat een baby niet levensvatbaar is of een zeer ernstige afwijking heeft. Misschien brengt de zwangerschap de gezondheid of zelfs het leven van de moeder wel in gevaar. Ouders worden heen en weer geslingerd tussen hoop en wanhoop. Onzekerheid en angst over de gezondheid van de baby of de moeder en over de toekomst van het gezin hebben sindsdien de boventoon gevoerd. Er zijn waarschijnlijk gesprekken geweest met diverse zorgverleners, zoals de gynaecoloog, de echoscopist, de klinisch geneticus, de huisarts of de verloskundige. Vaak ook met de psycholoog, de medisch maatschappelijk werk(st)er en/of een geestelijk verzorger. Alle informatie en gesprekken dragen bij aan het maken van de keuze over het afbreken of voortzetten van de zwangerschap.
Een bijna onmogelijk te maken beslissing voor de ouder(s).
Welke beslissing de ouder ook neemt, goede begeleiding is zowel voor als na de beslissing van groot belang. Het is belangrijk dat de ouders weten welke keuzes er op hun toekomstige pad gaan komen. Welke mogelijkheden er zijn. En daarnaast is het belangrijk te weten welke regels en wetten er van toepassing zijn. Voor zowel ouders als zorgverleners is het belangrijk om te checken of alle informatie die ouders nodig hebben bekend is.
Als ouders besluiten om de zwangerschap voort te zetten, kan dit betekenen dat, afhankelijk van de diagnose, ouders na de geboorte alsnog voor beslissingen rondom het levenseinde van de baby komen te staan. Het is belangrijk welke keuze ouders ook maken, zij goed geïnformeerd zijn. Dat zij op de hoogte zijn welke zorg en begeleiding zij mogen en kunnen verwachten voor henzelf en voor de baby tijdens de zwangerschap en na de geboorte. Wij denken dat ouders in staat zijn, hoe moeilijk ook, de best bij hen passende beslissing te nemen als zij over alle mogelijke informatie beschikken. De beslissing is en blijft heel persoonlijk. Stille Levens is zich daar zeer bewust van en zal nooit een oordeel vellen over iemands keuze.
Zwangerschapsafbreking
De ingrijpende emotionele gevolgen na een zwangerschapsafbreking zou je kunnen vergelijken met hoe het ouders vergaat na het overlijden van een baby bij een zwangerschap die verder gevorderd is. Er zijn echter ook verschillen. Om die reden heeft Stille Levens een speciale brochure ontwikkeld, die ouders meeneemt vanaf het moment dat ze een beslissing moeten nemen om de zwangerschap af te breken, tot de eerste periode na de bevalling. Download hier gratis onze brochure 'Zwangerschapsafbreking bij een gewenste baby'. Een gedrukte versie van deze brochure om aan ouders mee te geven is voor zorgverleners te bestellen in onze webshop voor zorgverleners.
Wet-en regelgeving rondom zwangerschapsafbreking in Nederland
Door steeds betere prenatale screening worden ernstige afwijkingen bij een baby steeds eerder tijdens de zwangerschap ontdekt. Vaak is dit voor een zwangerschapsduur van 24 weken. Bij ernstige afwijkingen kunnen de ouders verzoeken om een zwangerschap af te breken. In Nederland is zwangerschapsafbreking toegestaan. In onderstaand schema geven we aan welke regels er bij het maken van een keuze voor zwangerschapsafbreking zijn:
Wanneer ouders geconfronteerd worden met een beslissing tot zwangerschapsafbreking, kan het zijn dat zij een grote druk ervaren om voor 24 weken een keuze te maken. Dit komt doordat de wet- en regelgeving voor en na 24 weken nogal verschilt. Het is voor ouders soms moeilijk te begrijpen waarom ze onder druk gezet worden terwijl zij een ontzettend ingewikkelde keuze moeten maken. Deze druk kan als onprettig of zelf als onaangenaam ervaren worden, maar is gezien de geldende wet- en regelgeving wel terecht. Een afbreking na 24 weken zwangerschap wordt een Late Zwangerschapsafbreking (LZA) genoemd.
Late zwangerschapsafbreking
In onderstaande kennisclip leggen we meer uit over late zwangerschapsafbreking:
Er zijn 3 verschillende soorten late zwangerschapsafbreking, elk met een eigen regelgeving.
1. Zwangerschapsafbreking op basis van maternale indicatie
Soms wordt de zwangerschap beëindigd omdat de zwangerschap de gezondheid of het leven van de moeder in gevaar brengt. In medische termen wordt dat een zwangerschapsafbreking op basis van maternale indicatie genoemd. Artsen proberen deze beslissing zo goed mogelijk samen met ouders te maken, en houden zich bij de uitvoering aan de hierover gemaakte regels van de NVOG, de beroepsvereniging van gynaecologen. De zwangerschapsafbreking is daarmee noodzakelijk, en de arts die deze afbreking uitvoert hoeft daarom geen speciale melding te maken om deze te laten beoordelen.
2. Late zwangerschapsafbreking categorie 1
Soms blijkt tijdens de zwangerschap dat de baby een medische aandoening heeft die zo ernstig is, dat de verwachting is dat de baby niet in staat is om buiten de moeder in leven te blijven. De kans is groot dat de baby tijdens de zwangerschap of vlak na de geboorte zal overlijden. In deze gevallen kunnen artsen en ouders samen besluiten tot zwangerschapsafbreking. Dit noemen we zwangerschapsafbreking ‘Categorie 1’.
Als een arts deze late zwangerschapsafbreking uitvoert, moet hij zich houden aan de zorgvuldigheidseisen zoals deze door de NVOG zijn opgesteld. Ook moet de arts de zwangerschapsafbreking bij de NVOG melden, die beoordeelt of de arts volgens de regels heeft gehandeld.
3. Late zwangerschapsafbreking categorie 2
Tot slot kan late zwangerschapsafbreking worden uitgevoerd als tijdens de zwangerschap blijkt dat de baby een zeer ernstige aandoening heeft met een beperkte kans op leven. Dit noemen we zwangerschapsafbreking ‘categorie 2’.
Deze zwangerschapsafbreking wordt getoetst volgens de zorgvuldigheidseisen van de regeling LZA/LP/LK1-12. Zo moet de beslissing altijd samen met ouders gemaakt worden, moet er sprake zijn van actueel of te voorzien uitzichtloos lijden, en moet er een onafhankelijk arts betrokken worden. De beoordelingscommissie LZA/LP&K beoordeelt of de arts volgens de zorgvuldigheidseisen heeft gehandeld.
In onze brochure 'Zwangerschapsafbreking bij een gewenste baby' kun ouders en zorgverleners vanaf pagina 23 uitgebreidere informatie vinden over de drie verschillende soorten late zwangerschapsafbreking, de regels die er gelden en hoe de meldingsprocedure aan de beoordelingscommissies precies verlopen.
Hoewel onderstaande kennisclip bedoeld is voor het in gesprek gaan over levenseindebeslissingen voor pasgeborenen en kinderen, komen hierin ook tips aan bod die voor ouders tijdens de zwangerschap helpend kunnen zijn.
Op onze pagina 'Informatie voor ouders' vinden ouders uitgebreide informatie over alles wat bij het afscheid moeten nemen van een baby komt kijken.
Op onze pagina 'Steun' kunnen ouders 1 op 1 contact maken met onze speciaal opgeleide Steungevers. Ervaren lotgenoten waar ouders er- en herkenning en een luisterend oor kunnen vinden en vragen kunnen stellen.