De opmerking van de jongen op de basisschool: “Als mijn broertje niet dood was gegaan, was ik er dan niet geweest?” heeft me nog meer aan het denken gezet.
Want ook ik was er niet geweest als mijn ouders hun eerste kind niet verloren hadden. Ik ben ook het derde en niet het tweede kind, zoals ik me wel altijd gevoeld heb. Mijn ouders verloren hun eerste kind ook in de zwangerschap, precies zoals mijzelf is overkomen. Ik heb dus nog een broer of zus, hoewel ik daar verder nooit over nadenk. Het is geen ‘issue’, waarschijnlijk omdat ik mijn ouders hier verder nooit over heb horen spreken.
Mijn ouders hebben hun eerste kind verloren in een heel andere tijd, ruim 40 jaar geleden. Van de minimale verhalen die ik van hen hoor, werd er niet gesproken over baby’s die tijdens of net na de zwangerschap overleden. Ook mijn ouders hebben dit zo ervaren. ‘Je moet door,’ was het motto destijds.
Mijn moeder heeft haar kind niet gezien. Het werd meteen weggenomen. Wel is het begraven, maar zonder dat er iemand bij was. Het is niet eens helemaal duidelijk of het een jongen of meisje was. Hoe triest. Alle herinneringen zijn weggenomen.
Ook familie of vrienden vroegen er niet naar, er werd over gezwegen. Het lijkt me een erg eenzame tijd te zijn geweest.
Hoe anders is het nu. Ik heb Tijn bij me gehouden, hem aangekleed. Ik heb hem kunnen aanraken en geroken. We hebben hem een naam gegeven, een geboorte-/rouwkaartje gemaakt, hand- en voetafdrukken kunnen maken en foto’s. Er was een kleine uitvaart. Wij hebben afscheid van hem kunnen nemen. En iedereen weet dat hij heeft bestaan.
De aandacht die er voor ons was, maakt dat ik me gesteund voelde. Dat dit mij is overkomen en dat ik daar over mag praten, maar zeker ook de erkenning dat Tijn wel degelijk heeft bestaan. Het maakt ook dat ik soms niet begrijp hoe dit vroeger zo anders kon gaan en hoe mijn ouders hierin stonden, terwijl hen precies hetzelfde overkwam.
Toen Tijn overleed confronteerde dit mijn ouders opnieuw met hun eigen verlies. Zij spraken er weer met elkaar over. En ook met mij, maar nog steeds minimaal. Het bracht ook veel onduidelijkheden en vraagtekens met zich mee. Helaas zijn de antwoorden hierop niet meer te achterhalen.
De geschiedenis herhaalt zich. Dat is ook voor de toekomst een gegeven om rekening mee te houden. Wanneer Tinne ooit kinderen wil, zullen we dit natuurlijk met haar bespreken. Omdat nooit helemaal duidelijk is geworden wat de oorzaak van het overlijden van Tijn was, is de kans aanwezig dat ook zij te maken krijgt met het verlies van een kind.
Ik hoop dan, dat wij haar kunnen steunen en dat zij ook voelt dat haar verdriet om deze baby er mag zijn. Iets wat ik ook mijn ouders gegund had.
Over Aukje
Aukje Steunenberg-Hilgers (1978): is getrouwd met Bart en samen hebben zij drie kinderen: Tijn (2012*), overleden in de zwangerschap, Hidde (2013) en Tinne (2014). Zij werkt in het basisonderwijs en houdt van de natuur in gaan, culturele uitstapjes maken en lezen.